Borderlands: de Romeinse Limes
Borderlands: de Romeinse Limes
In het Romeinse Keizerrijk is de Rijn de natuurlijke grens tussen het Rijk en de Germaanse stammen. Parallel met de toenmalige loop van de Rijn loopt hier een lijn van castella, Romeinse forten, en andere grensposten. Sinds 2021 is deze Neder-Germaanse grens opgenomen in het UNESCO Werelderfgoed. Herbestemmingsprojecten geven de materiële resten van deze forten een nieuwe betekenis.
Wij zijn op onderzoek gegaan in Utrecht waar op fietsafstand van elkaar maar liefst drie forten te vinden zijn. In het hart van de stad ligt DOMUnder, een project dat resten onder het Domplein toegankelijk maakt voor een breed publiek. Een deel van deze resten betreft het Romeinse fort Traiectum . Vervolgens zijn we gestopt bij Hoge Woerd. Hier liggen de fundamenten van een castellum middenin in een recent gebouwde woonwijk. Het fort, dat opnieuw is opgetrokken combineert een hedendaags ontmoetingscentrum met een museum waar bijzondere vondsten worden tentoongesteld. De laatste stop van de route is in het landelijk gelegen Castellum Fectio. Betonnen blokken met daarin replica's van archeologische vondsten gemetseld tonen hier vandaag de contouren van het Romeinse fort. Het fort vormt een serene afsluiter van de fietstocht.
Elk castellum heeft een eigen unieke invulling gekregen en deze lopen voor de drie bezochte sites sterk uiteen. Waar Hoge Woerd het Romeins fort terug in het leven roept door middel van een grote reconstructie compleet met museum en café, is er voor fort Fectio voor een heel minimale opzet gekozen die op een slimme manier bezoekers kennis laat maken met de geschiedenis van de site. Stichting DOMunder heeft de opgraving onder het domplein ingericht als een interactief ondergronds museum. De drie sites tonen zo de waaier aan mogelijkheden en beperkingen bij het visualiseren en beleven van Romeins erfgoed in de Lage Landen.
