Gevangenissen
PRISON
Hoe evolueerden gevangenissen van oorden van straf, tragedie en onvrijheid naar plaatsen van recreatie en ontspanning? We doorkruisen België als ware Dark Tourists en bestuderen de herbestemmingen van gevangenissen in projecten zoals de landloperskolonie in Merksplas, de gevangenis van Vorst en de vrouwengevangenis van Berkendael. We reflecteren over hoe het gevangenisverleden van deze gebouwen een rol blijft spelen in hun nieuwe functie. Uitwisselingen met experten zoals onder andere rijksarchivaris Paul Drossens, journalist Toon Horsten, curator Jannes Lambrecht en hoogleraar Xavier Rousseaux helpen ons doorheen deze zoektocht naar een meer gelaagde interpretatie van straf- en rechtsgeschiedenis.
België gaat op drie verschillende manier om met haar penintentiaire erfgoed. Zo is er een tendens binnen het Ministerie van Justitie om de verouderde infrastructuur te hergebruiken in een poging de overbevolking van de gevangenissen aan te pakken. De gevangenis van Tongeren, die een tijdlang gesloten was, is nu heringericht als gesloten opvangcentrum voor minderjarige delinquenten en vangt sinds kort ook veroordeelde mannen op. Ook de vrouwengevangenis van Berkendael zal omgevormd worden tot een detentiehuis voor mannen. Niet alleen hergebruik, maar ook bewaren en onderwijzen blijken een tweede trend te zijn in de omgang met penitentiaire erfgoed. Zo is de gevangenis van Marneffe omgevormd tot een museum dat functioneert als een soort van lieu de mémoire waar toekomstige personeelsleden leren over de geschiedenis van het gevangeniswezen. Tot slot gaan sommige herbestemde gevangenissen zoals Breendonk en Hallepoort nog een stap verder, en proberen hun bezoekers volledig onder te dompelen in het verleden en te confronteren met historische ervaringen.
Zo blijft het Belgisch penintentiaire erfgoed tussen straf, herinnering en toerisme zweven.
