Mastenbos

Eigenaar: gemeente Kapellen (in beheer van het agentschap natuur en bos).
Adres: Oude Galgenstraat 65, Kapellen (België).

Het Mastenbos: meer loopgraven dan in de gehele Westhoek!

Oorspronkelijke bestemming:

Het impressionante Mastenbos beslaat 178 hectare aan bosgebied. Daarnaast bevat het eveneens circa 4,8 kilometer aan Duitse loopgraven die dateren van 1917 en 70 bunkers uit diezelfde periode. Reeds in 1912 zorgde het Belgische leger voor versterkingen in deze strategisch gelegen regio maar deze werden nooit afgewerkt of in gebruik genomen. In totaal groef het 'Deutsches Heer' met de hulp van lokaal opgeroepen dwangarbeiders in het noorden van Antwerpen een loopgravennetwerk van ongeveer 10 kilometer lang.

Hierdoor is dit het langste netwerk van loopgraven uit deze periode in geheel Europa. Deze verdedigingsline werd echter nooit gebruikt en was gegraven in een zigzag patroon. De reden hiertoe was de idee dat de geallieerden mogelijk een inval in België bekokstoofden vanuit het neutrale Nederland. De loopgraven zijn de best bewaarde van Europa en verbinden bovengronds verschillende bunkers met elkaar. Vier van de bunkers zijn trouwens toegankelijk voor het publiek. Zo maak je achtereenvolgens kennis met een kanonsbunker, een troepenbunker, een mitrailleurs- en commandobunker. Deze fortificaties waren voor hun tijd zeer modern. Ze werden gegoten in beton, de muren vooraan zijn ongeveer 1 meter breed en het dak van iedere bunker is respectievelijk 70 cm dik. In de troepenbunker kon men maar liefst 18 soldaten inkwartieren.

Herbestemming:

Zoals de naam dit ook duidelijk maakt is het Mastenbos een natuurgebied waar men verschillende dier- en plantensoorten kan ontdekken. Zo kan je er bij momenten de nachtzwaluw spotten en zijn de poelen een plaats waar kikkers, salamanders en padden een thuis vinden. De niet te bezichtigen bunkers zijn een overwinteringsplaats voor vleermuizen. Door dit behoud steeg de populatie aan vleermuizen in dit gebied jaarlijks met maar liefst 10 percent. De acacia’s die je rond de bunkers aantreft werden na WO II aangeplant.

Sinds 2004 is er ook een loopgravenwandelroute die in samenwerking met de Provincie Antwerpen door het Agentschap voor Natuur en Bos is uitgestippeld. Dit pas is voorzien van infoborden en laat je kennismaken met goed bewaarde loopgraven en 21 bunkers waarvan je er dus vier kan bezichtigen. De bunkers die je kan bekijken zijn nogal vochtig en overal groeien er varens. Alle bomen ten noorden van de linie zijn jonger dan een eeuw aangezien de Duitsers de bomen gerooid hadden om een beter uitzicht te verkrijgen.

Kortom, het Mastenbos is een verborgen parel die zeker een aanrader is voor zowel natuurliefhebbers als geschiedenisfanaten.