Waterburcht Cortewalle
Gemeente Beveren
Essendreef 2, Zwarte Dreef 1
9120 Beveren
Context
Kasteel Cortewalle is een beschermd monument. Het is in handen van een publieke overheid.
Geschiedenis
Ontstaan
Kasteel Cortewalle is een waterburcht die dateert uit de 15e eeuw. Doorheen de geschiedenis is het kasteel en de omringde grond in bezit geweest van meerdere adellijke families. Zo was het onder andere een tijd in bezit van de familie Vijd (gekend van het Lam Gods) en later van De Brouchoven de Bergeyck. Elke generatie of nieuwe eigenaar veranderde of verbouwde wel iets aan het kasteel. Het gebouw behelst daardoor verschillende stijlen zoals neorenaissance en Franse empirestijl. De stijlen lopen door elkaar en elke kamer is anders. Het kasteel was eigendom van de familie De Brouchoven de Bergeyck tot aan de dood van de laatste gravin in 1960.
Vanaf 1960
Na de dood van de laatste gravin is het kasteel in handen gekomen van de gemeente Beveren. Delen van de gronden die oorspronkelijk bij Cortewalle hoorden werden verkaveld. Het plan was om de gemeentelijke diensten en het schepencollege in de waterburcht zelf onder te brengen. Tijdens deze periode zijn er enkele verbouwingen geweest aan het kasteel. Zo werd de keuken op het gelijkvloers afgebroken en in moderne stijl heropgebouwd. Het gebouw werd echter beschermd in 1971, waardoor de plannen om de gemeentelijke diensten naar dit gebouw te verhuizen niet langer konden doorgaan. De vergaderingen van de gemeenteraad zijn er wel tijdelijk in onder gebracht in afwachting van de bouw van een nieuwbouw.
Er zijn in de jaren ‘70 een aantal restauraties gedaan aan de benedenverdieping om het in haar originele glorie te herstellen. Het kasteel was vanaf dat moment een soort cultuurcentrum avant la lettre. Het kasteel is ook de set geweest voor onder andere kapitein Zeppos en Blind Getrouwd.
In 2000 gaf de familie Bergeyck hun familiearchief aan de gemeente Beveren op voorwaarde dat het permanent werd opgeslagen en ontsloten in het kasteel. Zo wordt onder meer de Nacht van Cortewalle georganiseerd, waarbij er wordt gefocust op een specifiek verhaal uit het archief en hierrond een publieksopstelling (lichtshow, re-enactment…) wordt uitgewerkt.
Verschillende diensten waaronder de publiekswerking en de heemkundige kring zijn die oorspronkelijk in Cortewalle waren ondergebracht zijn verhuisd naar Hof ter Welle. Waterburcht Cortewalle wordt vandaag vooral gebruikt als vergader- en trouwlocaties. Op de tweede verdieping is er een zaal die vroeger bestond uit drie kamers, maar nu is omgevormd tot een expositieruimte. De huiskapel, gebouwd in opdracht van de laatste graaf en gravin de Bergeyck rond 1910, is momenteel niet herbestemd. De oranjerie is momenteel herbestemd als horecazaak. Het park rondom het kasteel is vrij toegankelijk voor de inwoners en bezoekers.
Herbestemmingvraagstukken vandaag
Momenteel worden sommige ruimtes zoals de huiskapel nog niet optimaal benut of herbestemd. Deze zijn namelijk ven belangrijk en hebben evenveel historische waarde als de andere ruimtes.
Yrsa Zuiderhoek & Boris Van de Moortel
Meer weten?
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/17185
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel_Cortewalle
https://www.beveren.be/nl/vrije-tijd-en-toerisme/cultuur-erfgoed/kasteel-cortewalle
