Het Steen

Stad Antwerpen
Jordaenskaai 4, Steenplein 1, Antwerpen

Context

Het Steen is een beschermd monument en is eigendom van de stad Antwerpen. 

Geschiedenis

Ontstaan

Oorspronkelijk was op deze plaats in de 9de eeuw een vluchtburcht met een aarden wal tegen de Noormannen te vinden. In deze burcht bevond zich onder andere een schepenrechtbank (de Vierschaar), de burchtkerk (de Sint-Walburgiskerk) en een munthuis. Tussen 1200 en 1225 werd rond deze vluchtburcht een burchtmuur met een poortgebouw, het Steen, gebouwd. Het Steen is daarmee ook het oudst bewaarde gebouw in Antwerpen. In het eerste kwart van de 16de eeuw verbouwde Karel V de burcht stevig en schonk dit aan de stad. Het beeld van de heidense god Semini net boven de poort van het gebouw werd ook in deze eeuw door de jezuïeten zwaar verminkt. Van 1303 tot 1823 functioneerde de burcht als een gevangenis, waar beklaagden opgesloten werden in afwachting van hun straf. Tussen 1823 en 1826 werd de burcht voor een korte periode een tehuis voor invalide soldaten.  

Museale functie

In 1827 werd de burcht voor een korte periode opgeëist door de Nederlandse regering. Een jaar later werd het Steen verkocht aan een houtzager. In 1842 kocht de stad het Steen terug. Vanaf 1862 werd het oudheidkundig museum erin ondergebracht. In 1880 werden de restanten van de oude burchtmuur (die in 1481 al grotendeels werd vernield) en de omliggende gebouwen afgebroken. Deze werden afgebroken voor de verdere opbouw van Antwerpen en het rechttrekken van de Scheldekaaien. Van 1887 tot 1890 werden ingrijpende restauraties uitgevoerd op Het Steen, waaronder een nieuwe noordvleugel in neogotische en neotraditionele stijl. Van 1952 tot 2008 huisveste het Steen het Nationaal Scheepvaartsmuseum. 

Commerciële en onthaalfunctie

In 2008 sloot het Nationaal Scheepvaartsmuseum en ontstonden er plannen om het Steen om te vormen tot een cruiseterminal, een toeristisch onthaalcentrum en een interactief belevingsparcours ‘The Antwerp Story’. Het monument veranderde zo een derde keer van rol. Vanaf 2018 begon een ingrijpende renovatie en herbestemming waarbij onder meer een nieuwe aanbouw met uitkijktoren werd opgetrokken. Naast de cruiseterminal werd ook een modern standbeeld van Semini toegevoegd ter herdenking van het verminkte beeld boven de ingangspoort.

Herbestemmingvraagstukken vandaag

Kop 2 Context

Kop 3 Ontstaan/Bestemming 1

<tekst>

Kop 3 Bestemming 2

<tekst>

Kop 2 Herbestemmingvraagstukken vandaag

<tekst>

Kop 4 Voornaam + Naam auteurs van de pagina

Kop 4 Meer weten?

<link>